حدیث، شعر و فضائل اهل بیت علیهم السلام

تقویم شیعه

اول شوال

۱- عید فطر

اول ماه شوال روز عید فطر است. قبل از نماز عید خوردن مقداری از تربت سید الشهدا علیه السلام و نیز زیارت آن حضرت مستحب است.

۲- مرگ عمرو بن عاص

در سال ۴۱ هجری قمری عمرو بن عاص خبیث در سن ۹۰ سالگی به درک واصل شد. مادر او نابغه کنیزی بود که عبد الله بن جذعان او را خرید و آزادش کرد. او به کار خلاف (زنا) روی آورد، و چون قیمتش نسبت به سایر زنان خلافکار ارزان‌تر بود مراجعه کنند بسیار داشت. لذا آبروی عبد الله بن جذعان را برده بود. از جمله در طهر واحد، ابو لهب و امیه بن خلف و هشام بن مغیره و ابوسفیان و عاص بن وائل با او زنا کردند و عمرو عاص به وجود آمد. هنگامی‌که وضع حمل کرد هر یک از آنان مدعی او شدند. آخر الامر قضاوت را بر عهده خود نابغه گذاشتند، و او هم عاص را انتخاب کرد. به او گفتند: چرا عاص را انتخاب کردی با اینکه بچه به ابوسفیان شبیه‌تر است؟ گفت: ابو سفیان بخیل است و عاص بهتر نفقه می‌دهد! این عاص ملعون کسی بود که پیامبر صلی الله علیه و آله را ابتر خطاب کرد و خاطر شریف حضرت مکدر نمود، تا آنکه سوره مبارکه کوثر نازل شد. با این نسب و نژاد تعجبی ندارد که او دشمن پیامبر و علی بن ابی طالب علیهم السلام باشد، و عمری با معاویه خون به دل امیر المومنین علیه السلام کنند. واقعه صفین و قرآن بر سر نیزه کردن و شهادت مالک اشتر و واقعه حکمین و کارهای دیگر آن ملعون روشن است. او در وقت مرگ می‌گفت: چنان است که کوه رضوی را بر گردن من نهاده‌اند و درون پر از خار است و مرا از سوراخ سوزنی بیرون می‌کنند!

۳- جنگ قرقرة الکدر

در این روز در سال ۲ هجری قمری جنگ قرقرة الکدر به وقع پیوست. این نام مربوط به آبی متعلق به بنی سلیم در سه منزلی مدینه است. سبب این جنگ آن شد که به سمع مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله رسانده بودند که جمعی از بنی سلیم و بنی غطفان در قرقرة الکدر اجتماع کرده‌اند تا به مدینه شبیخون بزنند. لذا آن حضرت پرچم اسلام را به دست امیر المومنین علیه السلام دادند و حضرت را با دویست نفر به آنجا فرستادند. هنگامی‌که امیر المومنین علیه السلام به آنجا رسیدند دیدند که آن جماعت از آنجا گریخته‌اند و تا آن حضرت آنجا بودند کسی برنگشت.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۳۰۱-۳۰۳

تقویم شیعه

تتمه ماه رمضان

۱- بدعت نماز تراویح توسط عمر

در این ماه در سال ۱۴ هجری قمری نماز نافله به جماعت خواندن را بدعت گذارد سپس مردی را برای مردها و مردی را برای زن‌ها به عنوان امام جماعت قرار داد.

۲- دعای باران توسط پیامبر صلی الله علیه و آله

در ماه رمضان سال ششم هجری قحطی شدیدی در مدینه رخ داد، که پیامبر صلی الله علیه و آله طلب باران کردند و باران آمد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۹۴-۲۹۵

تقویم شیعه

بیست و چهارم ماه رمضان

مرگ ابو لهب

در این روز و به قولی در ۲۵ ماه رمضان ابو لهب به درک واصل شد.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۹۴

تقویم شیعه

بیست و سوم رمضان

نزول قرآن

شب نزول قرآن است و به قولی در شب ۲۴ ماه رمضان بوده است.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۹۴

تقویم شیعه

بیست و یکم رمضان

۱- شهادت امیر المومنین علیه السلام

امام المتقین امیر المومنین علیه السلام در شب بیست و یکم ماه رمضان مقارن طلوع فجر به شهادت رسید، در حالی که از سن مبارک حضرتش ۶۳ سال گذشته بود. در بیستم ماه رمضان اثرات سم در پاهای مبارک امیر المومنین علیه السلام ظاهر شد و پاهای مبارک ورم کرد. در شب بیست و یکم اثر زهر بر بدن مبارک امیر المومنین علیه السلام بسیار شد. حضرت فرزندان و اهل بیت خود را جمع کرد و با آنها وداع نمود و وصیت‌های خود را فرمود. در آن شب هر چه خوردنی و آشامیدنی آوردند تناول نفرمود، و لب‌های مبارکش به ذکر خدا حرکت می‌کرد، و مانند مروارید عرق از پیشانی نازنینش می‌ریخت و با دست مبارک خود آن را بر طرف می‌کرد. به امام مجتبی علیه السلام فرمود: تو را به برادرت حسین علیه السلام وصیت می‌کنم. به فرزندان دیگر که از فاطمه زهرا علیها السلام نبودند، فرمود: شما را وصیت می‌کنم به اطاعت از حسن و حسین. سپس فرمودند: خداوند شما را صبر نیکو کرامت فرماید. امشب از میان شما می‌روم و به حبیب خود محمد مصطفی صلی الله علیه و آله ملحق می‌شوم چنانچه مرا وعده داده است. صدای گریه از اهل بیت بلند شد. آنگاه دستوراتی در مورد غسل، کفن، نماز و محل دفن به امام مجتبی علیه السلام فرمودند و با امام حسین علیه السلام و حضرت زینب علیها السلام کلماتی از کربلاء فرمودند. بعد از وداع با همگان دست و پای مبارک را به طرف قبله کشیدند و فرمودند: اشهد‌‌ان‌لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد‌‌ان‌محمداً عبده و رسوله، و چشمان مبارک را بستند و بهشت را به قدوم خویش مبارک فرمودند. صدای شیون و گریه از خانه آن حضرت بلند شد. اهل کوفه که باخبر شدند، صدای شیون و ناله از تمامی‌شهر برخواست، مانند روزی که پیامبر صلی الله علیه و آله از دنیا رفتند. در آن شب آفاق آسمان متغیر گشت و زمین لرزید و صدای تسبیح و تقدیس فرشتگان از هوا شنیده شد. سپس مشغول غسل آن حضرت شدند. بعد از غسل و کفن، امام حسن و امام حسین علیه السلام پشت سر تابوت را همانطور که حضرت فرموده بودند برداشته، جلو تابوت خودش حرکت می‌کرد، تا در مکانی فرود آمد. بعد از نماز بر آن حضرت توسط امام مجتبی علیه السلام، مقداری از زیر تابوت را کندند و قبری آماده یافتند که داخل آن لوحی مسی یا سفالی بود و بر آن نوشته شده بود: بسم الله الرحمن الرحیم، این قبری است که نوح پیامبر برای بنده صالح خدا علی بن ابی طالب حفر نموده است. بدن مطهر آن حضرت را دفن نمودند و حسب وصیت آن حضرت، قبر مطهرش را مخفی نمودند تا در زمان‌هارون بر همگان معلوم شد. فرزندان آن حضرت از همسران مختلف ۲۸ دختر و پسرند. ۵ نفر آن‌ها اولاد حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا علیها السلام هستند که عبارتند از امام حسن و امام حسین و زینب کبری وام کلثوم و حضرت محسن علیهم السلام که در دوران حمل در شش ماهگی توسط منافقین در ماجرای هجوم به خانه امیر المومنین علیه السلام به شهادت رسید. حضرت عباس علیه السلام و جعفر و عثمان و عبد الله در کربلا به شهادت رسیدند، که مادرشان ام البنین است. بقیه اولاد حضرت از همسران دیگر هستند.

وقتی خبر شهادت امیر المومنین علیه السلام به عایشه رسید چنان خوشحال شد که بی‌اختیار شعری خواند و سپس گفت: چه کسی علی را کشت؟ جواب دادند: ابن ملجم. گفت: خاک بر دهانش مباد (کنایه از اینکه خوب کاری کرد).

در شب ۲۱ ماه رمضان حضرت عیسی بن مریم علیه السلام به آسمان برده شد؛ و در همین شب حضرت موسی بن عمران و یوشع بن نون علیهم السلام رحلت نمودند.

۲- بیعت با امام مجتبی علیه السلام

در این روز مردم پس از شهادت امیر المومنین علیه السلام با امام حسن علیه السلام بیعت کردند.

۳- قتل ابن ملجم

در این روز ابن ملجم لعنت الله علیه با یک ضربت شمشیر به جهنم فرستاده شد. بعد از کشته شدن ابن ملجم مردم به سوی قطام ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشیر به درک فرستادند و جثه‌اش را بیرون کوفه سوزانیدند. ابن بطوطه متوفی سال ۷۷۹ هجری قمری گفته است: هنگامی‌که به کوفه مسافرت کردم، در غربی جبانه کوفه در زمینی سفید، زمینی بسیار سیاه دیدم و علت را پرسیدم. گفتند: اینجا قبر ابن ملجم است. عادت اهل کوفه این است که هر سال هیزم زیادی می‌آوردند و هفت روز در این مکان می‌سوزانند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۹۰-۲۹۳

تقویم شیعه

نوزدهم رمضان

ضرب خوردن امیر المومنین علیه السلام

در ۱۹ ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری در نماز صبح در مسجد کوفه با شمشیری مسموم به دست ناپاک ابن ملجم منافق لعنت الله علیه بر فرق مبارک امیر المومنین علیه السلام ضربت وارد شد. در ۱۳ ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری حضرت مولی الموحدین علی بن ابی طالب امیر المومنین علیهما السلام بعد از فارق شدن از جنگ نهروان از شهادت خود خبر دادند. در آن روز حضرت بر فراز منبر بعد از بیان کلماتی پربار در حقایق اسلام، در آخر بیانات شریف خود، به فرزندشان امام حسن مجتبی علیه السلام فرمودند: تا امروز چند روز از ماه مبارک رمضان می‌گذرد؟ امام مجتبی علیه السلام فرمود: ۱۳ روز گذشته است. از امام حسین علیه السلام پرسیدند: چند روز باقی مانده است؟ امام حسین علیه السلام فرمود: ۱۷ روز باقی مانده است. در این هنگام امیر المومنین علیه السلام دست به محاسن مبارک گرفتند و فرمودند: نزدیک است این موی من به خون سرم خضاب شود.

در شب ۱۶ ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری امیر المؤمنین علیه السلام در خواب پیامبر صلی الله علیه و آله را دیدند، و آن حضرت به نزدیک شدن ملاقاتشان در بهشت به امیر المومنین علیه السلام بشارت دادند، امیر المومنین علیه السلام به دخترشان ام کلثوم علیها السلام خبر دادند. در شب نوزدهم در شب نوزدهم امیر المومنین علیه السلام روزه را در منزل ام کلثوم علیها السلام افطار نمودند. در شب ۱۹ ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری وردان و شبیب لعنت الله علیهما که با ابن ملجم در شهادت امیر المومنین علیه السلام همراه بودند، در حین درگیری کشته شدند. در سال چهلم گروهی از خوارج در مکه جمع شدند و بر کشتگان نهروان گریستند. سه نفر از آنان با هم پیمان بستند که در یک شب امیر المومنین علیه السلام و عمرو عاص و معاویه را بکشند. ابن ملجم کشتن امیر المومنین علیه السلام را بر عهده گرفت و وارد کوفه شد و با کمک قطام بنت اخضر که ابن ملجم قصد ازدواج با او را داشت، و با همدستی شبیب بن بجره و وردان بن مجاله تصمیم خود را عملی کرد. در صبح روز نوزدهم بعد از اذان صبح، امیر المومنین علیه السلام وارد مسجد شد و صدای نازنین ایشان به یا ایها الناس، الصلاة بلند شد. سپس آن حضرت مشغول نماز شد. هنگامی‌که در رکعت اول سر از سجده برداشت شبیب بر آن حضرت حمله‌ور شد، ولی شمشیرش خطا کرد. بلافاصله ابن ملجم لعنه الله حمله کرد و شمشیر او فرق مبارک آن حضرت را شکافت و محاسن شریفش به خون فرق مبارکش خضاب شد، و صدای مبارکش بلند شد: بسم الله و بالله و علی مله رسول الله، فزت و رب الکعبه. صدای جبرئیل بلند شد: تهدمت والله ارکان الهدی و انطمست اعلام التقی و انفصمت العروه الوثقی، قتل ابن عم المصطفی، قتل الوصی المجتبی، قتل علی المرتضی، قتل اشقی الاشقیاء.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۸۷-۲۸۸

تقویم شیعه

پانزدهم رمضان

۱- ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام

شب نیمه ماه رمضان سال سوم هجری قمری دومین امام شیعیان حضرت ابو محمد حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام در شهر مدینه به دنیا آمد. القاب آن حضرت: سید، سبط، امین، اثیر، حجت، بر، نقی، زکی، مجتبی، زاهد. رنگ مبارکش سرخ و سفید، دیدگان مبارکش گشاده و چشمانش مشکی بود. گونه مبارکش هموار و محاسنش انبوه و موی سرش مجعد بود. گردن مبارک در نور و صفا مانند نقره صیقل زده، میانه بالا و شانه‌هایی گشاده داشت و از همه مردم خوشروتر بود. خضاب بسیار می‌کرد و بدن شریفش در نهایت لطافت بود.

در روز هفتم ولادت آن حضرت، مادرش فاطمه زهرا علیها السلام آن مولود مبارک را در پارچه حریری که جبرئیل علیه السلام آن را برای پیامبر صلی الله علیه و آله از بهشت آورده بود، پیچید و خدمت رسول گرامی‌اسلام صلی الله علیه و آله آورد، و آن حضرت نام مبارکش را حسن نهاد و گوسفندی برای حضرتش عقیقه نمود.

۲- حرکت حضرت مسلم علیه السلام به سمت کوفه

در این روز در سال ۶۰ هجری قمری حضرت ابا عبد الله علیه السلام جناب مسلم بن عقیل علیه السلام را به کوفه روانه کرد. همراه او پاسخ نامه‌های کوفیان را داده بود که مضمون آن چنین بود: به سوی شما برادر و پسر عمویم، موثق اهل بیت خویش، مسلم بن عقیل را فرستادم. اگر او بنویسد برای من که رأی دانایان و بزرگان شما متفق شده بر آنچه در نامه‌ها درج کرده‌اید، به زودی به سوی شما خواهم آمد،‌‌ان‌شاء الله.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۷۶-۲۷۷

تقویم شیعه

سیزدهم رمضان

مرگ حجاج ثقفی لعنت الله علیه

در سال ۹۵ هجری قمری در چنین روزی ظالم سفاک پلید حجاج بن یوسف ثقفی لعنت الله علیه به هلاکت رسید. او در زمان ولید بن عبد الملک در شهر واسط که خودش بنا کرده بود با مرض آکله در شکمش به درک واصل شد. اقوال دیگر در روز مرگ او ۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷ ماه رمضان است. مادر او قارحه نامی‌بود که قبل از همسری با یوسف بن عقیل پدر ظاهری حجاج، در منزل حارث بن کلده طبیب بود. هنگامی‌که حجاج به دنیا آمد سوراخ مقعد نداشت، طبیب برای او سوراخ قرار داد. همچنین او شیر نمی‌خورد تا اینکه بز سیاهی کشتند و از خونش بر پستان مادر و به صورت حجاج مالیدند و او از روز چهارم پستان قبول کرد. به این سبب حجاج خونخوار شد و می‌گفت: بیشترین لذت من در ریختن خون است. این صفت از کسی که مدت حمل او دو سال و نیم بوده و بیش از دو سال و نیم پس از مرگ پدرش به دنیا آمده، بعید نیست.

تعداد کشته شدگان به دست او را به جز جنگ‌ها، یکصد و بیست هزار نفر نوشته‌اند. هنگامی‌که هلاک شد، در زندان او پنجاه هزار مرد و سی هزار زن بود که ۱۶ هزار از آن‌ها برهنه و عریان بودند، و قاعده‌ی آن ملعون این بود که زن و مرد و اطفال را با هم زندانی می‌کرد، زندان او سقف نداشت.

عده‌ی زیادی از دوستان و شیعیان امیر المومنین علیه السلام را شهید کرد، از جمله کمیل بن زیاد نخعی، قنبر غلام امیر المومنین علیه السلام، عبد الرحمن بن ابی لیلی انصاری، که آن قدر او را تازیانه زد که امیر المومنین علیه السلام را سب کند ولی او مناقب آن حضرت را می‌گفت، تا حجاج دستور داد او را شهید کردند. دست و پای یکی از حواریین امام زین العابدین علیه السلام به نام یحیی بن ام طویل را برید تا شهید شد. همچنین سعید بن جبیر را به شهادت رسانید که ۱۵ روز بعد از قتل او حجاج به درک واصل شد. حجاج به مرض آکله مبتلا شد، و طبیب تکه گوشتی را به نخی بست تا آن ملعون بلعید. طبیب آخر نخ را نگه داشت، و بعد از لحظه‌‌‌ای نخ را کشید و دید چیزی نمانده است، و معلوم شد که به زودی جان به مالک جهنم خواهد سپرد. قبر او را در شهر واسط مخفی کردند و آب روی آن رها کردن ولی در زمان سفاح قبر او را پیدا کردند، آنچه مانده بود سوزانده و بر باد دادند. او بیست سال در عراق حکومت کرد، و عمر نحسش ۵۳ یا ۷۳ سال بود.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۷۴-۲۷۵

تقویم شیعه

دهم ماه رمضان

۱- آمدن نامه‌های اهل کوفه برای امام حسین علیه السلام

در سال ۶۰ هجری قمری جمعی از کوفیان نامه‌های مردم کوفه را برای امام حسین علیه السلام را آوردند. که از جمله نام سلیمان بن صرد و مسیب بن نجبه و رفاعه بن شداد بجلی و حبیب بن مظاهر و جمعی از شیعیان آن حضرت در آن‌ها بود، که توسط عبد الله بن مسمع همدانی و عبد الله بن وال خدمت امام علیه السلام آورده شد.

۲- وفات حضرت خدیجه علیها السلام

در این روز حضرت خدیجه کبری علیها السلام از دنیا رحلت فرمودند. این قول بنا بر نقل ۴۵ روز بعد از رحلت جناب ابو طالب علیه السلام است. اقوال دیگر در رحلت آن حضرت چنین است: ۲۳ رجب، ۲۷ رجب، آخر رجب، اول ماه رمضان، ۱۲ ماه رمضان. آن حضرت بعد از حضرت ابو طالب علیه السلام به سه روز فاصله و به قولی یک ماه و به قولی ۴۵ روز و به قولی ۵۰ روز وفات کرده است. آن حضرت نخستین همسر پیامبر صلی الله علیه و آله بود، و تا خدیجه صلی الله علیه و آله زنده بود نبی گرامی‌اسلام صلی الله علیه و آله همسری اختیار نفرمود. سبقت به اسلام و خدمات او به پیامبر صلی الله علیه و آله زیاده از آن است که ذکر شود. در فضیلت آن حضرت همین بس که والده مکرمه حضرت صدیقه طاهره علیها السلام است، و همه ذریه پیامبر صلی الله علیه و آله به ایشان منتهی می‌شوند. آن حضرت هنگام رحلت چند وصیت به پیامبر صلی الله علیه و آله نمودند، و با آن همه فداکاری و انفاق مال، به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کردند: یا رسول الله، مرا ببخشید که در حق شما کوتاهی کردم. پیامبر صلی الله علیه و آله: حاشا و کلا! من از شما تقصیری ندیدم، بلکه منتهای سعی و کوشش خود را در حق من نمودی. شما در خانه من زحمات زیادی را متحمل شدی. اموالت را در راه خدا بذل و بخشش نمودی. آنگاه خدیجه علیها السلام عرض کرد: یا رسول الله، شما را وصیت می‌کنم به این دختر و به حضرت فاطمه علیها السلام اشاره نمود این دختر بعد از من یتیم و غریب است. کسی از زن‌های قریش او را اذیت نکند. کسی به صورت او لطمه‌ای نزند، به روی او داد نزند و مکروهی نبیند. آن حضرت اولین زنی است که پیامبر صلی الله علیه و آله را تصدیق نمود، و اول زنی است که در مکه با رسول خدا صلی الله علیه و آله نماز جماعت خواند، و اول زنی است که ایمان خود را در مکه در میان مشرکین اظهار نمود، و اول زنی است که در مقابل دشمن از رسول خدا صلی الله علیه و آله دفاع نمود و تمام اموال خود را به پیامبر صلی الله علیه و آله بخشید، و اول زنی است که ایمانش با قبول ولایت امیر المومنین علیه السلام به درجه کمال رسید. روزی پیامبر صلی الله علیه و آله خدیجه علیها السلام را خواست و در کنار خود نشانید و فرمود: این جبرئیل است و می‌گوید: برای اسلام شروطی است که عبارتند از: اقرار به یگانگی خداوند متعال، اقرار به رسالت رسولان، اقرار به معاد و اصول این شریعت و احکام آن، اطاعت از اولی الامر و ائمه طاهرین از فرزندان او یکی بعد از دیگری با برائت از دشمنان ایشان. حضرت خدیجه علیها السلام به همه آن‌ها اقرار نمود و ائمه طاهرین به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام را تصدیق کرد. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: هو مولاک و مولی المؤمنین و امامهم بعدی: یعنی علی مولای تو و مولای مومنان بعد از من و امام ایشان است. آنگاه از خدیجه علیها السلام در قبول ولایت امیر المومنین علیه السلام عهد موکد گرفت. سپس رسول خدا صلی الله علیه و آله یک یک از اصول و فروع دین حتی آداب وضو و نماز و روزه و حج و جهاد و صله رحم و واجبات و محرمات را بیان فرمود. سپس پیامبر صلی الله علیه و آله دست خود را بالای امیر المومنین نهاد و خدیجه علیها السلام دست خود را بالای دست رسول خدا صلی الله علیه و آله و به این ترتیب با امیر المومنین علیه السلام بیعت نمود.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۷۱-۲۷۴

تقویم شیعه

ششم رمضان

ضرب سکه به نام امام رضا علیه السلام

در این روز در سال ۲۰۱ هجری قمری سکه طلا به نام مبارک حضرت رضا علیه السلام زدند. بنا بر قولی این روز روز ولایتعهدی اجباری آن حضرت بوده است، و مردم با آن حضرت به ولایت عهدی بیعت نمودند.

تقویم شیعه، نوشته استاد حجت الاسلام عبد الحسین بندانی، صفحه ۲۷۰